وظیفه اصلی این نهاد، پشتیبانی از به‌کارگیری انرژی‌های تجدیدپذیر است. این آژانس دولتی بوده اما زیرمجموعه سازمان ملل نیست.
به گزارش دویچه وله، انتظار ۱۹ ساله سرانجام به پایان رسید. "آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر" (International Renewable Energy Agency) روز دوشنبه در شهر بن آلمان رسما متولد شد. در کنفرانس آغاز فعالیت‌های این آژانس، ۴۰۰ نماینده از ۱۲۰ کشور جهان گرد هم آمدند. وظیفه اصلی این آژانس، پشتیبانی از دولت‌های کشورهای صنعتی و در حال توسعه برای به‌کارگیری منابع انرژی‌ای هم‌چون باد، خورشید، آب و به‌طور کلی انرژی‌های تجدیدپذیر است.
سیاست‌های این آژانس، در جهت کاهش وابستگی به منابع فسیلی گران‌قیمت و رو به پایان و کمک به برطرف‌شدن مشکل گرم‌شدن کره زمین خواهد بود. آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر هم‌چنین از کشورهای فقیری که قادر به تأمین منابع اقتصادی استفاده از انرژی‌های نو نیستند، حمایت ویژه‌ای می‌کند. در حال حاضر چند نهاد ملی و بین‌المللی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر فعالیت می‌کنند. از جمله این سازمان‌ها می‌توان به "شورای جهانی انرژی‌های تجدیدپذیر"، "مجمع جهانی بین‌المجالس انرژی‌های تجدیدپذیر"، "شبکه انرژی‌های تجدیدپذیر قرن بیست‌ویکم (REN21)" و "اتحادیه اروپایی انرژی‌های تجدیدپذیر (EUROSOLAR)" اشاره کرد.
آژانسی جدید، گشایشی بزرگ
دکتر هرمان شِر (Hermann Scheer)، نماینده مجلس فدرال آلمان در برلین و از بنیانگذاران "IRENA"، معتقد است، نهادهایی که تا امروز برای به‌کارگیری هرچه بیشتر منابع انرژی تجدیدپذیر فعالیت می‌کردند، سازمان‌هایی کوچک یا غیردولتی بوده‌اند. اما آن‌چه متولد می‌شود، نهادی بین‌المللی و دولتی است که ظرفیت‌های بسیار بالایی در مقایسه با نهادهای قبلی دارد.
زیگمار گابریل، وزیر محیط زیست آلمان نیز پایه‌گذاری این آژانس را گشایشی بزرگ در جهت استفاده از انرژی منابعی هم‌چون خورشید، آب، باد و بیو می‌داند.
به گفته وی، در حال حاضر موانع متعددی در راه استفاده از منابع انرژی‌های تجدیدپذیر وجود دارد. از آن جمله وضعیت کنونی بازار انرژی و پرداخت یارانه‌های هنگفت در حوزه انرژی‌های متعارف است که استفاده از منابع انرژی‌های نو را در مواردی غیر اقتصادی کرده است. به گفته وزیر محیط زیست آلمان، این روند باید تغییر کند و برای این کار به عزمی سیاسی نیاز است که آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر، آغازکننده آن خواهد بود.
پایه‌گذاری چنین آژانسی را هرمان شِر در ژانویه سال ۱۹۹۰ پیشنهاد کرد. او که رئیس "EUROSOLAR" هم هست، در سال ۱۹۹۹ به خاطر تلاش‌هایش در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر، جایزه Right Livehood، جایزه آلترناتیو نوبل را به دست آورد. به اعتقاد او، امروز در سیاست‌های بین‌المللی، تفاوت‌های اساسی در قوانین وجود دارد.
شِر به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) و آژانس بین‌المللی انرژی در پاریس، به‌عنوان دو نهاد دولتی بین‌المللی فعال در حوزه انرژی اشاره می‌کند. به گفته این نماینده مجلس آلمان، هر دوی این سازمان‌ها با پول دولت‌ها اداره می‌شوند، از عمر اولی ۵۱ سال می‌گذرد و در زمینه انرژی هسته‌ای فعالیت می‌کند و دیگری در حوزه انرژی‌های فسیلی و اتمی. اما هیچ آژانس تصمیم‌سازی در سطح بین‌المللی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر وجود ندارد و این کمبودی است که "IRENA" برای جبران آن در نظر گرفته شده است.
نهادی همکار با ظرفیت‌های جدید
همان وظیفه‌ای که برای نهاد تازه‌تأسیس در نظر گرفته شده را، "شبکه انرژی‌های تجدیدپذیر قرن بیست‌ویکم" از سال ۲۰۰۴ به صورت غیر رسمی انجام می‌دهد. "REN21" در سال ۲۰۰۴ و در کنفرانسی که در شهر بن آلمان برای انرژی‌های تجدیدپذیر برگزار شد، پایه‌گذاری شد. این شبکه با سازمان‌های غیردولتی، دانشمندان، بخش صنعت و اقتصاد همکاری می‌کند.
از نظر سخنگوی این شبکه در پاریس، هیچ تداخلی در وظایف شبکه یادشده با "آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر" به وجود نخواهد آمد. به اعتقاد وی، نقطه ضعف "REN21"، این است که این شبکه نمی‌تواند تصمیم‌سازی کند زیرا ابزار قانونی آن‌را در اختیار ندارد. این شبکه نمی‌تواند در یک کنفرانس اعلام کند که کشوری باید به‌عنوان مثال در زمینه انرژی فسیلی سرمایه‌گذاری کند. این همان کمبودی است که "آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر" آن‌را پر خواهد کرد.
"IRENA" بر اساس برنامه‌ریزی، بلافاصله پس از تـأسیس رسمی، فعالیت خود را آغاز می‌کند. کمیسیون هماهنگی این آژانس، روز بعد از کنفرانس بن، برای مشخص‌کردن گام‌های بعدی تشکیل می‌شود. در ابتدای ماه ژوئن ۲۰۰۹ نیز در مورد دبیرکل یا هیئت مدیره موقت و محل آژانس، تصمیم‌گیری خواهد شد.
"IRENA" با وجود این‌که نهادی دولتی است و هزینه‌های آن‌را کشورهای عضو تأمین می‌کنند، اما زیرمجموعه سازمان ملل متحد نیست. حدود ۵۰ کشور آمادگی قطعی خود را برای امضای اساسنامه این آژانس اعلام کرده‌اند که در آن میان می‌توان به آلمان، دانمارک و اسپانیا اشاره کرد. روسیه، ژاپن، چین، برزیل و ایالات متحده، از جمله کشورهایی هستند که پیش‌نویس اساسنامه این آژانس را امضا نکرده‌اند. به گفته وزیر محیط زیست آلمان، با توجه به موضع‌گیری اوباما در حوزه انرژی، آمریکا نیز به زودی به جمع دیگر امضاکنندگان اساسنامه آژانس جدید خواهد پیوست.
